Omschrijving

De bezette Zaanstreek in dagboeken, brieven, rapporten en foto's
Na een radio-oproep in februari 1947 ontving het Rijksinstituut voor Oorlogsdocumentatie tot haar verrassing meer dan twaalfhonderd dagboeken met aantekeningen over de bezettingsjaren. Naast zakelijke beschrijvingen van de veranderde leefomstandigheden betrof het notities over de impact die de Duitse machtsovername had op de schrijvers. Soms leidde dat tot enthousiasme – bijvoorbeeld bij aanhangers van de ‘Nieuwe Orde’ –, vaker klonk in de dagboeken de ergernis, de angst en/of het verdriet door over de verloren gegane vrijheden.

Ook talloze Zaanse ooggetuigen zetten tussen 1940 en 1945 hun ervaringen en emoties op papier. Tussen de dag dat de nazistische troepen Nederland binnenvielen en de bevrijding vulden zij niet alleen dagboeken, maar schreven ze ook brieven en maakten ze rapporten. Het betrof verhalen van verpleegsters en politieagenten, van kinderen en verzetsstrijders, van collaborateurs en winkeliers, van arbeiders en gevangenen. Kortom, van de Zaanse bevolking in de breedste zin van het woord.

De geselecteerde getuigenissen in ‘Het is met geen pen te beschrijven wat ik voelde’ geven een indringend en actueel beeld van het alledaagse leven in vijf ongewisse jaren. Het is een verslag van de meest tragische periode uit het leven van tienduizenden Zaankanters. Met dit boek worden de schijnwerpers gericht op Zaankanters die tot nu toe in de oorlogs- en verzetsliteratuur weinig aan het woord kwamen. Meer dan zestig veelal nooit eerder gepubliceerde foto’s begeleiden deze op de huid van de tijd geschreven ervaringen.