Het Hembrugterrein in Zaandam was lange tijd letterlijk een blinde vlek op de kaart. Er was van 1895 tot 2003 een wapen- en munitiefabriek gevestigd, het Staatsbedrijf Artillerie-Inrichtingen, later Eurometaal. Hoe minder daarover naar buiten kwam hoe beter, de buitenwereld wist er nauwelijks van. Het terrein was rondom afgesloten met hekken, en de medewerkers hadden geheimhoudingsplicht.
Wie werkten er op het Hembrugterrein, wat maakten zij en wat deed het met hen om op deze plek hun brood te verdienen? Dit boek vertelt de verhalen van mensen die er een opleiding volgden, die er hun brood verdienden, of die het in 2003 verlaten terrein tegenwoordig nieuw leven inblazen. Mede aan de hand van vele historische foto’s en van afbeeldingen van objecten uit de collectie van het Hembrug Museum biedt het boek een inkijkje in de fascinerende geschiedenis van het semi-gesloten bedrijf dat er meer dan 100 jaar gevestigd was.
De Vereniging Historisch Purmerend, wil haar 50ste verjaardag vieren. Aan dit jubileum zal op diverse wijzen aandacht worden besteed. Een van de manieren is het uitgeven van een boek, waarin niet alleen de historie wordt beschreven maar waar ook de verbinding wordt gezocht met de huidige Purmerender. Het boek moet vooral publieksvriendelijk zijn zodat het in elk gezin op de tafel kan komen te liggen. De periode die beschreven wordt is de geschiedenis na de Tweede Wereldoorlog tot heden. Van “dorp met stadsrechten” tot een middelgrote stad in de 21e eeuw. Verschijnt voorjaar 2021.
Het Singer Museum Laren geniet een grote bekendheid waar velen dagelijks de grote kunstcollectie komen bewonderen. Toch zijn er maar weinigen die weten dat het deze Anna Singer was, de echtgenote van de puissant rijke Amerikaanse schilder William H. Singer Jr., die het museum heeft opgericht. Zij was een gepassioneerd kunstverzamelaarster en liet op een aantal plaatsen in de wereld haar omvangrijke en interessante kunstcollectie na. Haar biografie verschijnt najaar van 2021.
In de zeventiende en achttiende eeuw concentreerde de Nederlandse papiernijverheid zich in enkele regio’s, op de Veluwe en in de Zaanstreek. Uiteindelijk waren het de Zaanse molens die vanaf de tweede helft van de zeventiende eeuw het beeld van de Nederlandse papiernijverheid gingen bepalen. Buitenlandse afnemers associeerden de Nederlandse papiernijverheid met de imposante windmolens van de Zaanstreek. Helaas is deze belangrijke tak van nijverheid uiteindelijk in de Zaanstreek geheel verdwenen, ondanks de technische en vooral economische voorsprong die de Zaanstreek had ten opzichte van de rest van Nederland
De geschiedenis van de Zaanse papierfabrikanten is om meerdere redenen interessant: de ontwikkeling van de papierproductie en hun positie nationaal en internationaal. Daarom is het van belang dat er een publicatie verschijnt waarin deze geschiedenis wordt beschreven zodat het is vastgelegd en kan worden doorgegeven aan de volgende generatie. Verschijnt najaar 2021.
Een boek waarin de geschiedenis wordt beschreven van de joodse inwoners van Velsen, geplaatst in het kader van het ontstaan en de ontwikkeling van Velsen vanaf het begin van de 19de eeuw. Het is de neerslag van een zoektocht naar sporen van mensen die voor de Tweede Wereldoorlog onderdeel uitmaakten van de Velsense gemeenschap en een ‘Velsense identiteit’ ontwikkelen. Er zal historisch onderzoek worden gedaan in archieven, kranten en tijdschriften en interviews met de verwanten die de vervolging overleefden zullen bijdragen aan een nadere invulling van het concept ‘Joods-Velsense identiteit’. Verschijnt najaar 2021.
In 2018 verscheen de Atlas van het Oer-IJ gebied. Het boek was een groot succes, de eerste editie was binnen enkele weken uitverkocht en er volgden nog drie herdrukken. In aansluiting op de Atlas van het Oer-IJ gebied willen we een reeks handzame themaboeken uitgeven die een breed publiek laat kennismaken met wat er te zien en te beleven valt in het Oer-IJ gebied. Dit doen we aan de hand van zes verhaallijnen, met als eerste: 2000 jaar Oorlog & Strijd. Het gebied was ook bepalend voor hoe, waar en waarover strijd werd gevoerd. Het gebied kent een geschiedenis van Romeinen, Vikingen en andere vreemde indringers die streden met de inheemse bewoners zoals de Friezen en de Hollanders om het gebied bestaande uit natte, drassige moerassen; de aanwezigheid van kastelen, forten, lunetten, tot en met de bunkers en tankvallen uit de Tweede Wereldoorlog. Op veel plekken zijn volledige objecten zoals bunkers, forten en kastelen of de restanten hiervan nog te zien of te herkennen in het landschap. Zo zijn er in 2018 de sporen van een romeinse wachttoren opgegraven bij Krommenie en zijn recent de restanten van nog twee kastelen ontdekt.
Molenbiotopen in Noord-Holland in de historie, theorie, wetgeving en praktijk
Het hedendaagse begrip molenbiotoop, de omgeving van de molen die van belang is voor het goede functioneren, kent een lange voorgeschiedenis, die samenhangt met het belang van de economie en waterhuishouding in de voorgaande eeuwen. Dat belang is door de mechanisatie echter afgenomen. De molens werden vervangen door stoomgemalen, diesel aangedreven gemalen of later, elektrische pompen. Tegenwoordig zijn molen met hun molenaars een belangrijk stuk cultureel erfgoed, veelal met de status van rijksmonument. Hoewel het belang van de molens in de maatschappij is afgenomen, is het voor het behoud en het functioneren van molens noodzakelijk dat ze blijven beschikken over een goede windvang. Maar het is niet meer zo vanzelfsprekend dat een molen kan beschikken over een goede windvang. Helaas komt steeds meer de windvang van molens in de verdrukking door een toenemende verstedelijking of uit de klauwen gegroeide groenvoorziening.
Er is onderzoek verricht naar de molenbiotopen in Noord-Holland en daarin worden de vragen gesteld: Wat zijn de historische ontwikkelingen? Wat zijn de meest gangbare theoretische uitgangspunten? Hoe is de molenbiotoop vastgelegd in wet- en regelgeving?
Welke inzichten geven verschillende casussen waarbij de molenbiotoop ter discussie staat?
Het onderzoek verschijnt in boekvorm met als doel de moleneigenaar een handvat te bieden om de biotoop van hun molen zo goed mogelijk te beschermen.
Persoonlijke verhalen van voor, tijdens en na de ruilverkaveling (1964-1973) van tuinders en veehouders die doorgingen of stopten, bewoners, beleidsmakers en bestuurders, uitvoerders en leden van de Plaatselijke Commissie, jongeren van toen en deskundigen maken de geschiedenis van de Geestmerambacht levend. Kalverdijk, rond 1600 een plaats met een kerk en een kroeg, maakte aan het begin van de 20e eeuw deel uit van het Rijk der Duizend Eilanden, oftewel de Geestmerambacht. In de jaren zestig van die eeuw vond een grootschalige ruilverkaveling plaats, wat een aanzienlijke ommekeer betekende voor het werk in de tuinbouw op het land en voor de welvaart in het gebied. Het landschap ging op de schop om de boeren en tuinders een welvarender bestaan te geven. Sloten en grachten werden gedempt, boeren kregen nieuwe bedrijven op grote aangesloten stukken land, wegen werden aangelegd en woningen aangesloten op riolering, gas water en licht. Boeren en tuinders die niet wilden verplaatsen of uitbreiden gingen met pensioen of vonden een baan bij de Hoogovens of bedrijven in de Zaanstreek. Boeren die doorgingen moesten investeren in machines, trekkers en vrachtwagens. Een nieuwe tijd brak aan. Hoe hebben tuinders en bewoners dat ervaren en is het een goede zaak geweest?
Meijer boekhandel – drukkerij – uitgeverij – marketeer (1890-1983)
In 1896 begonnen Gerrit Meijer en IJsbrand Heijn in Wormerveer een kleine drukkerij, dat zou uitgroeien tot een geavanceerd grafisch bedrijf met 180 werknemers en een van de grootste werkgevers in Wormerveer. Maar vooral werd Drukkerij Meijer bekend als een kwaliteitsdrukkerij die na de tweede Wereldoorlog nauw ging samenwerken met Grafisch ontwerpers, typografen, schrijvers en fotografen in Nederland. In de jaren 60 en 70 gaf het bedrijf alle ruimte aan mensen zoals Dick Elfers en Jurriaan Schrofer om met grafische technieken te experimenteren. Er heerste een cultuur van creativiteit en innovatie waardoor er prachtige boeken verschenen, die toonaangevend waren in de tijd. En nog steeds worden die producties als uniek ervaren, waarvan ‘Vuur aan Zee’ een van de bekendste is.
Er was een bijzondere samenwerking met het bedrijfsleven. Zo ontstond op initiatief van Meijer Pers onder andere de reeks ‘Volkomen Kookboeken’ van Albert Heijn, een van de eersten in zijn soort. Deze bedrijfsvoering met de toenmalige eigenaar Dirk Meijer leidde er toe dat het bedrijf een voortrekkersrol vervulde in het ontwikkelen van nieuwe grafische producten en verwierf bekendheid tot ver buiten de Zaanstreek. Helaas moest door de economische crisis die in de tweede helft van de jaren zeventig begon, in 1983 Drukkerij Meijer de deuren sluiten.